Franciszek Wójcikiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Ryszard Wójcikiewicz
Ilustracja
(grudzień 2015)
Data i miejsce urodzenia

1 marca 1933
Warszawa

Data i miejsce śmierci

11 lutego 2016
Gliwice

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Gliwicach

Zawód, zajęcie

Technik mechanik

Stanowisko

Instruktor spadochronowy
Instruktor szybowcowy
Pilot samolotowy
Sztygar

Pracodawca

Aeroklub Śląski
Aeroklub Gliwicki
KWK „Gliwice”

Małżeństwo

Krystyna Wójcikiewicz

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
Przodownik pracy

Franciszek Ryszard Wójcikiewicz (ur. 1 marca 1933 w Warszawie, zm. 11 lutego 2016 w Gliwicach[1]) – polski skoczek spadochronowy, instruktor spadochronowy i szybowcowy, pilot samolotowy I klasy. Honorowy Członek Aeroklubu Gliwickiego. Ponadto członek Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa[2], Ligi Ochrony Przyrody[3], PTTK[4] i Honorowy Dawca Krwi.

Działalność sportowa[edytuj | edytuj kod]

Działalność sportową Franciszka Wójcikiewicza podano za: Franciszek Wójcikiewicz, Moje wspomnienia lotnicze, 2004, s. 1–40.

W latach 1953–1955 był Zastępcą Kierownika Aeroklubu Śląskiego ds. Politycznych, a w latach 1955–1975 członek Aeroklubu Gliwickiego[5].

W 1952 uczestniczył w teoretycznym kursie lotniczym, który był organizowany w Technikum Mechanicznym przy ulicy Kozielskiej 1 w Gliwicach do którego uczęszczał. W maju 1952 podczas wyjazdu do Katowic organizowanego przez Ligę Lotniczą Oddział Gliwice, został przeszkolony w skokach z wieży spadochronowej i nauce układania spadochronów. W czerwcu 1952 został skierowany przez Gliwicki Zarząd Ligi Lotniczej, na kurs spadochronowy do Centrum Wyszkolenia Spadochronowego w Nowym Targu[a]. Turnus rozpoczął się 5 czerwca 1952 (przydzielony został do grupy inst. Jacka Haszlakiewicza), a zakończył 20 czerwca 1952. 17 czerwca 1952 wykonał pierwszy skok spadochronowy metodą Na linę z wysokości 600 m na lotnisku w Nowym Targu, z samolotu CSS-13, pilotowanego przez Czesława Bieszczada. 27 czerwca 1952 już jako członek Aeroklubu Śląskiego wykonał pierwszy skok na wolny uchwyt z opóźnieniem 3 s. Zabezpieczeniem był półautomat sprężynowy produkcji radzieckiej PPD-2[b]. W Nowym Targu ukończył jako eksternista kurs instruktorów spadochronowych, który zakończył się egzaminem państwowym, a 31 marca 1953 otrzymał uprawnienia Instruktora Spadochronowego I stopnia[c] i powierzono mu w Aeroklubie Śląskim szkolenie na wieży spadochronowej w Katowicach. Były to skoki szkolne, pokazowe i propagandowe. 15 kwietnia 1953 jako instruktor spadochronowy, będąc członkiem Aeroklubu Śląskiego, wykonał pierwszy skok na wyremontowanym lotnisku w Gliwicach (będącym wtedy filią szkoleniową tego Aeroklubu), ze spadochronem typu: ST-1, wys. 800 m, z samolotu CSS-13 SP-AOR, pilotowanego przez inst. Ludwika Antonowicza. Od 3 maja 1953 rozpoczął trening skoków z małej wysokości 500–200 m, ze spadochronami typu: ST-1 i LL-8[d]. Skoków tych wykonał ok. 20, jako trening do pokazów lotniczych, które odbyły się na lotnisku w Gliwicach 7 czerwca 1953. Na pokazach tych wykonał skok z 350 m na wolne otwarcie 3 s, spadochron typu: LL-8. Na pokazach tych wykonano również skoki z szyku 5 samolotów oraz skoki z opóźnionym otwarciem 15 s. 21 maja 1954 wykonał skok treningowy z szybowca 2 miejscowego IS-C Żuraw. Pilotem wywożącym był inst. szyb. Alfons Hellebrandt. 8 września 1954 wykonał swój 100 skok ze spadochronem, a 9 września wykonał pierwszy w Polsce skok treningowy z szybowca SZD-9 Bocian, pilotowanego przez Zbigniewa Rawicza. 28 września 1954 wykonał skok z samolotu Piper Cub, pilotowanego przez inst. Ludwika Antonowicza. 4 listopada 1954 został powołany do czynnej służby wojskowej, do Ośrodka Szkolenia Lotniczego nr 5 w Radomiu. Gdzie wykonał 26 skoków z samolotu Li-2. Tam też wykonał skok treningowy ze spadochronem ratowniczym typu: PR-15 (Paraszut rakieta), przeznaczonym do katapultowania się na dużych prędkościach z samolotów odrzutowych. 11 kwietnia 1957 po powrocie z wojska, wspólnie z inst. Sylwestrem Bąkiem[e] kontynuowali szkolenie wyczynowe skoczków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego. W 1957 rozpoczął szkolenie szybowcowe za wyciągarką. Instruktorem był Bogusław Janiszewski i szkolił się na szybowcu IS-C Żuraw[f]. 31 maja 1957 uzyskał Świadectwo Skoczka Spadochronowego[g]. 2 czerwca 1957 wykonał skok z półbeczki sterowanej z samolotu Zlin-26, pilotowanego przez inst. pil. Edmunda Mikołajczyka. 26 czerwca 1957 wraz z instr. spadochronowym Jerzym Łoboddą, wykonał skok z samolotu An-2, pilotowanego przez Wacława Stańskiego, z wysokości 4700 m i opóźnionym otwarciem spadochronu 85 s, ustanawiając rekord Aeroklubu Gliwickiego. 28 czerwca 1957 wykonał skoki do wody na jezioro Dzierżno. Skoki te wykonywali doświadczeni skoczkowie ubiegający się o klasę pierwszą. 1 października 1957 otrzymał uprawnienia pilota szybowcowego klasy III[6]. 14 maja 1958 rozpoczął szkolenie samolotowe na samolocie CSS–13 z instr. Stefanem Studenckim, a 24 maja miał samodzielny wylot. 3 lipca 1958 wykonał skok znad chmur z wysokości 3000 m, z opóźnionym otwarciem 50 s, z samolotu Junak-2, pilotowanego przez pilota Zbigniewa Rawicza. Podczas tego skoku miał lądowanie na osiedlu Trynek, na dachu bloku przy ulicy Asnyka. 14 sierpnia 1958 wykonał pierwszy przelot otwarty szybowcem z Gliwic do Łowini – 110 km. 29 kwietnia 1959 uzyskał Świadectwo Samolotowego Pilota Sportowego wydane przez Ministerstwo Transportu Drogowego i Lotniczego – Zarząd Lotnictwa Cywilnego. W 1962 został powołany do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie, gdzie Dowódca Wojsk Lotniczych gen. Jan Frey-Bielecki utworzył eskadrę pilotów szybowcowych z aeroklubów regionalnych w celu eksperymentalnego szkolenia instruktorów szybowcowych dla potrzeb wojska. W październiku 1962 został mianowany na stopień ppor. Wojska Polskiego w korpusie osobowym oficerów lotnictwa[h][7]. 1 maja 1964 Franciszek Wójcikiewicz, Bernard Kozioł i Emil Witos z samolotu CSS-13, spadochrony typu: ST-5, wys. 800 m i opóźnieniem 5 s, wykonali skok z szyku 3 samolotów[8]. We wrześniu 1970 wykonał pierwszy i jedyny w Polsce skok z pętli zewnętrznej z samolotu Junak-3, pilotowanego przez inst. pilota Stefana Studenckiego. 27 czerwca 1972 wykonał swój 420 skok spadochronowy (ostatni w karierze), z samolotu PZL-101 Gawron, spadochron typu: PD-47, wys. 900 m, opóźnienie 5 s, na gliwickim lotnisku[9]. W 1977 odbył trzymiesięczne przeszkolenie wojskowe w Gliwicach i otrzymał awans do stopnia por. Wojska Polskiego[i].

Ostatni lot na szybowcach wykonał 22 września 1972. W sumie na szybowcach wykonał 2128 lotów w czasie 758 godz. 06 min. Ostatni lot na samolotach 5 listopada 1972. Na samolotach wykonał 1490 lotów w czasie 398 godz. i 52 min. Łącznie na samolotach i szybowcach wykonał 3618 lotów w czasie 1156 godz. i 58 min. Skoków spadochronowych wykonał 420.

Jako członek Aeroklubu Gliwickiego 8 kwietnia 1963 uzyskał uprawnienia instruktora spadochronowego I klasy[10], 4 kwietnia 1963 szybowcowego II klasy[11], 27 września 1966 pilota samolotowego turystycznego klasy I[12] oraz od czerwca 1969 uprawniony był do pełnienia czynności radiotelefonisty pokładowego w języku polskimi z ograniczeniem lotów VFR[13] i jako instruktor społeczny prowadził działalność szkoleniową spadochronową i szybowcową. Za tę działalność został wyróżniony w 1972 przez Zarząd Główny Aeroklubu PRL dyplomem Przodujący Instruktor Szkolenia Lotniczego. Wyróżnił się jako jedyny w Polsce, skokami z samolotów Zlín Z-26 Trenér i Junak-3 z figur akrobacyjnych: Immelmanna i pętli odwróconej. Za swoją działalność lotniczą zdobył: Złotą Odznakę Spadochronową[j] oraz Złotą Odznakę Szybowcową z 2. diamentami[k]. Ponadto Kierownictwo Aeroklubu Gliwickiego przyznało Dyplom za aktywną działalność szkoleniową[l] i Dyplom 50. lecia Aeroklubu Gliwickiego, a Prezes Aeroklubu PRL Dyplom za pracę społeczną na rzecz lotnictwa sportowego[14]. 4 grudnia 2015 Uchwałą nr 2, Nadzwyczajne walne zgromadzenie Aeroklubu Gliwickiego nadało Franciszkowi Wójcikiewiczowi Honorowe Członkostwo Aeroklubu Gliwickiego.

Życie rodzinne:

Syn Franciszka Wójcikiewicza, st. sierż. 2 kompanii, 3. Dywizji Strzelców Karpackich[15]. Żonaty był z Krystyną Wójcikiewicz (ur. 24 lipca 1938, zm. 16 lipca 2014)[16], miał dwóch synów. Pracował na Kopalni Węgla Kamiennego Gliwice, gdzie nadano mu: 4 grudnia 1963 Stopień III Technika Górniczego[17], 4 grudnia 1969 Stopień II Technika Górniczego[18], 4 grudnia 1974 Stopień I Technika Górniczego[19]. W uznaniu wybitnych zasług w pracy zawodowej i wzorowej postawy społeczno-moralnej nadano jako sztygarowi oddziału KWK „Gliwice” Honorową Szpadę Górniczą[20].

Jego wnuczką jest Anna Kornecka z domu Wójcikiewicz.

Został pochowany 16 lutego 2016 na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Gliwicach[21].

Zdobyte odznaki szybowcowe[edytuj | edytuj kod]

Odznaki szybowcowe zdobyte przez Franciszka Wójcikiewicza podano za: Tadeusz Lewicki, 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015, s. 191, 196, 198, 201.

Srebrna odznaka szybowcowa

Nr odznaki Czas Przewyższenie Przelot Data
1456 5 h 25’ 1450 m 120 km 12.10.1958

Złota odznaka szybowcowa

Nr odznaki Przewyższenie Przelot Data
397 3350 m 305 km 26.06.1962

Diamenty za przelot docelowy/po trasie zamkniętej 300 km

Nr rejestru Długość przelotu Data
492 305 km 26.06.1962

Diamenty za przelot 500 km

Nr rejestru Długość przelotu Data
262 505 km 07.07.1968

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Komendantem Szkoły był Witold Liczbiński.
  2. Półautomat ten nastawiony na 7 s gwarantował otwarcie spadochronu w przypadku, gdyby skoczek tego nie uczynił po 3 s.
  3. Zarządzenie Zarządu Głównego Ligi Lotniczej nr 49/53 z 01.05.1953.
  4. Były to spadochrony nylonowe bez osłon.
  5. Sylwester Bąk – polski skoczek i instruktor spadochronowy. W latach 01.05.1955–30.01.1970 prowadził Sekcję Spadochronową Aeroklubu Gliwickiego.
  6. Wykonał 56 lotów na dwusterze, bo tyle przewidywał program.
  7. Świadectwo Skoczka Spadochronowego zostało wydane przez Ministerstwo Transportu Drogowego i Lotniczego – Zarząd Lotnictwa Cywilnego.
  8. Mianowania na pierwszy stopień oficerski dokonał Szef Departamentu Kadr MON gen. bryg. Jerzy Fonkowicz (Wójcikiewicz 2004 ↓, s. 25).
  9. Rozkaz personalny nr 0151 z 26.08.1978 (Wójcikiewicz 2004 ↓, s. 38).
  10. Nr 247 otrzymał w sierpniu 1970 (Wójcikiewicz 2004 ↓, s. 33).
  11. W grudniu 1962 otrzymał dyplom i Złotą Odznakę Szybowcową nr 397 (Wójcikiewicz 2004 ↓, s. 26).
  12. 30.10.1965.
  13. Na wniosek Aeroklubu Gliwickiego Minister Obrony Narodowej 10.10.1980. Legitymacja nr B 236202 (Wójcikiewicz 2004 ↓, s. 38).
  14. Uchwała Konferencji Samorządu Robotniczego z 25.09.1984. Legitymacja nr 22/84.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. GROBONET 2.5 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze komunalne w Gliwicach [online], gliwice.artlookgallery.com [dostęp 2018-11-03] (pol.).
  2. Legitymacja nr 005892.
  3. Legitymacja nr 889.
  4. Legitymacja SB nr 608440.
  5. Legitymacja członkowska nr 94 z 26.01.1960.
  6. Protokół nr 11/56/1.
  7. Uchwała Rady Państwa z 29.09.1962.
  8. Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1964–1969 ↓, s. 1.
  9. Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1970–1974 ↓.
  10. Licencja nr SK–1001.
  11. Licencja nr S–1001.
  12. Licencja nr T–1001.
  13. Świadectwo nr 4663.
  14. Nr 1164 z 29.04.1972.
  15. 3DSK - lista żołnierzy [online], www.montecassino.eu [dostęp 2021-01-03].
  16. Krystyna Wójcikiewicz Cmentarz Komunalny w Gliwicach. polski-cmentarz.pl. [dostęp 2016-02-29]. (pol.).
  17. Dyplom nr 1733/63.
  18. Dyplom nr 4550/69.
  19. Dyplom nr 6564/74.
  20. Ministerstwo Górnictwa nr 3382 z 04.12.1978.
  21. Franciszek Wójcikiewicz [online], nekropole.info [dostęp 2018-11-03] (pol.).
  22. Uchwała Rady Państwa z 27.11.1985. Legitymacja nr 4490-85-10.
  23. Uchwała Rady Państwa z 04.11.1981. Legitymacja nr 1819-81-97.
  24. Uchwała Rady Państwa z 26.10.1976. Legitymacja nr 1855-76-156.
  25. Uchwała Rady Państwa z 22.11.1971. Legitymacja nr 1260-71-24.0.
  26. Uchwała Rady Państwa z 22.07.1984. Legitymacja nr 4/196/84M.
  27. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Postanowieniem z 17.10.2007. Legitymacja nr 97-2007-187.
  28. Minister Górnictwa Zarząd Główny Związku Zawodowego Górników 07.05.1979. Legitymacja nr 21983/V/79.
  29. Zarząd Główny Związku Zawodowego Górników 01.05.1974. Legitymacja nr 3896/74.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Franciszek Wójcikiewicz, Historia Sekcji Spadochronowej Aeroklubu Gliwickiego [online], aeroklub.gliwice.pl [dostęp 2016-01-27] (pol.).
  • Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1964–1969, t. W.Z.Graf. Zam. 1014. 70 ks. a. 100 k. C–47, Gliwice: Aeroklub Gliwicki, 1964, s. 1–100 (pol.).
  • Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1970–1974, t. W.Z.Graf. Zam. 1014. 70 ks. a. 100 k. C–47, Gliwice: Aeroklub Gliwicki, 1970, s. 1–100 (pol.).
  • Franciszek Wójcikiewicz, Moje wspomnienia lotnicze, Gliwice 2004, s. 1–40 (pol.).
  • Tadeusz Lewicki, 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015, Gliwice 2017, s. 1–220.